Author(s):
1. Sanel Gredelj, Tehnički fakultet u Bihaću, Federation of Bosnia and Herzegovina , Bosnia and Herzegovina
2. Milan Jurković, Tehnički fakultet u Bihaću, Federation of Bosnia and Herzegovina , Bosnia and Herzegovina

Abstract:
Vremenska serija neke fizikalne veličine dobije se eksperimentalnim mjerenjem i registrovanjem rezultata u vremenskom domenu. Mnoge veličine u prirodi i tehnici imaju karakteristike nelinarne vremenske serije: mehaničke oscilacije, oscilacije temperature, napona, sile i dr. Nelinaearnost, disipativnost i vanjska pobuda su uslovi za haotično (neuređeno, iregularno) ponašanje. Intenzitet haotičnosti određuje se preko pokazatelja haosa. Kao jednostavan i adekvatan pokazatelj haosa Grassberger i Procaccia uveli su 1983. godine korelacionu dimenziju, koja se određuje preko korelacione sume. Korelaciona dimenzija se primjenjuje i na skalarne i na vektorske vremenske serije. Velik značaj korelacione sume i dimenzije je primjena na rekonstrukciju faznog prostora iz vremenske serije podataka samo jedne dinamičke varijable. Korelaciona suma i dimenzija su osnov za izračunavanje Kolmogorljeve entropije vremenske serije. Nedostatak korelacione dimenzije je u nemogućnosti jasnog razlikovanja haotičnosti i slučajnosti.

Key words:
nelinearna vremenska serija, pokazatelj haosa, korelaciona dimenzija, korelaciona suma

Thematic field:
Mechanics and Design

Date of abstract submission:
19.02.2017.

Conference:
13th International Conference on Accomplishments in Mechanical and Industrial Engineering